Trong chương trình Vietnam2030 hàng tuần mà chúng tôi đã tiếp xúc hàng chục ngàn DN. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ đã phải vật lộn trong 24 tháng qua để thích nghi với bối cảnh đang thay đổi nhanh chóng bắt đầu bởi cuộc đại khủng hoảng. Chúng tôi đã thấy cách mà Covid-19 đã làm tăng tốc đáng kể các xu hướng đã phát triển trong năm qua; từ số hóa đến chuyển đổi số và làm việc từ xa sang tập trung ngày càng cao vào tính bền vững.
Ngoài những thay đổi này, các xu hướng quan trọng khác đã xuất hiện do từ tàn tro của đại dịch mà các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) có thể tận dụng để vươn lên mạnh mẽ hơn và định vị mình để tăng trưởng trong dài hạn.
Chúng tôi nhận thấy năm xu hướng hàng đầu sẽ là những yếu tố thay đổi cuộc chơi đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ hoạt động theo cách bình thường mới hậu Covid.
1. Sự chuyển dịch xuất khẩu bằng thương mại điện tử sẽ phát triển rực rỡ
Vào năm 2020, các doanh nghiệp vừa và nhỏ ở VN và cả Châu Á Thái Bình Dương báo cáo nhu cầu giảm và khó khăn trong việc kết nối với những khách hàng tiềm năng. Vì thế nhiều doanh nghiệp đã vội vàng chuyển kênh bán hàng trực tuyến để đạt được những triển vọng mới với thị trường xuất khẩu. Theo Forrester , Châu Á Thái Bình Dương đang dẫn đầu sự bùng nổ thương mại điện tử xuyên biên giới, được thiết lập để phát triển với tốc độ cấp số nhân.
Khi các doanh nghiệp đặt mình vào vị trí bình thường hậu Covid, xu hướng đối với thương mại số không chỉ là một giải pháp tạo khoảng cách dừng , và đang định hình trở thành một phương tiện lâu dài để thúc đẩy tăng trưởng dài hạn cho các nền kinh tế.
Cần lưu ý rằng, Các doanh nghiệp vừa và nhỏ phải nỗ lực để trở nên hiệu quả hơn để giữ chân khách hàng, phát triển ở các thị trường mới và khai thác cơ sở khách hàng mới thay vì chỉ tạo ra 1 trang web hay đưa hàng lên các sàn thương mại điện tử. Chủ DN cần nhận thức một cách đầy đủ và có mục tiêu rõ ràng, cụ thể trong hành trình bán hàng và điểm chạm với khách hàng
2. Hãy Phát minh lại mô hình kinh doanh của bạn
Các quy tắc cũ không còn phù hợp với môi trường mới. Ví dụ như các khách sạn thay vì cung cấp dịch vụ nghỉ ngơi thì họ tạo ra ‘ gói sử dụng trong ngày cho nơi làm việc’ đến các nhà hàng bán tạp hóa, các doanh nghiệp thuộc mọi quy mô đều đang suy nghĩ nhanh chóng để đáp ứng nhu cầu của các phân khúc khách hàng hiện tại và mới, từ đó tạo ra các dòng doanh thu mới.
Tương tự như vậy, các chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ cần phải suy nghĩ về những gì họ đang cung cấp cho khách hàng và cách họ có thể phát triển các giải pháp sáng tạo để giải quyết các vấn đề trong thế giới thực.
3. Đạt được lợi nhuận từ tài chính phi tập trung
Covid-19 đã làm chao đảo thị trường vốn và khiến các doanh nghiệp nhỏ khó có được nguồn tài chính hơn. Tuy nhiên, sự xuất hiện của ‘Tài chính phi tập trung’, hoặc DeFi, được cung cấp bởi blockchain, đang cung cấp một con đường khác cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ để huy động vốn. DeFi đề cập đến các hình thức tài chính dựa trên blockchain không phụ thuộc vào các trung gian tập trung như ngân hàng.
DeFi ngày càng được các doanh nghiệp nhỏ áp dụng tại các thị trường có nhu cầu cấp vốn không được hệ thống ngân hàng truyền thống đáp ứng. Ở Việt Nam, chúng ta đã có những DN có vốn hoá vài chục triệu usd đến cả tỷ đô chỉ sau vài tháng kêu gọi vốn. DeFi giúp các bên cho vay có thể chia sẻ rủi ro với những người chơi khác trong hệ sinh thái. Mô hình chia sẻ rủi ro phân tán này có khả năng làm cho việc cho vay đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ trở nên hấp dẫn hơn, giúp các doanh nghiệp này dễ dàng nhận được tài trợ hơn. Tính thanh khoản ngày càng tăng trong hệ sinh thái DeFi cũng có nghĩa là có đủ tiền để các bên cho vay cung cấp các khoản vay khá lớn cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
4. Xây dựng một công việc kinh doanh có mục đích để thu hút nhân tài
Ngày nay những người trẻ ngày càng giỏi hơn và những người giỏi thường đi làm ở một tổ chức mà họ hiểu rõ tổ chức đó sẽ làm gì vào tạo ra giá trị gì, làm thế nào để nhân viên ở lại với công ty, đặc biệt là đối với thế hệ millennials là một thách thức trong vai trò điều hành doanh nghiệp. Tạo điều kiện cho những tài năng này tạo ra tác động tích cực đến cộng đồng thông qua công việc của họ sẽ củng cố cam kết của họ với doanh nghiệp.
Khả năng thu hút nhân viên giỏi ngày nay càng trở nên quan trọng hơn. Với việc nhân tài trở nên cơ động hơn nhờ sự gia tăng của công việc làm việc từ xa, cuộc chiến giành nhân viên giỏi ngày càng trở nên khốc liệt. Do đó, điều quan trọng hơn bao giờ hết là chứng minh rằng doanh nghiệp của bạn có mục đích phù hợp với giá trị của những tài năng trẻ.
5. Tái cân bằng chuỗi cung ứng tạo ra cơ hội mới để tăng trưởng
Covid-19 đang phơi bày những đứt gãy trong chuỗi cung ứng phức tạp, lâu dài của nhiều doanh nghiệp. Việc đóng cửa dù chỉ một nhà máy cũng đủ làm ngừng hoạt động sản xuất ở nhiều thị trường do thiếu các thành phần thiết yếu. Điều này buộc nhiều công ty phải chuyển từ trạng thái ‘just in time’ đúng lúc sang ‘just in case’ đúng tình huống khi nói đến chuỗi cung ứng của họ.
Gần hai năm sau khi đại dịch bùng phát, các công ty vẫn đang phải vật lộn với sự gián đoạn chuỗi cung ứng dưới dạng thiếu lao động, mất điện và các chủng vi rút mới, độc hại hơn, ảnh hưởng đến hoạt động, nền kinh tế và dân số.
Đáp lại, các công ty đang tái cân bằng và đang rời khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu để hướng tới chuỗi cung ứng nội địa và địa phương để đến gần khách hàng của họ hơn.
